Donkere steegjes, wemelend van het ongedierte. Dit was twee jaar geleden het straatbeeld van Shah Alam, een stad net buiten Kuala Lumpur. Eind 2013 bracht een bijzondere samenwerking tussen de lokale gemeenteraad en een kunstenaarscollectief hier verandering in. Het project Laman seni No. 2 ontstond: een achterstallige steeg werd omgetoverd tot een hip kunstproject met een selfie-hotspot. Een daverend succes. Nog voordat Laman Seni No.2 haar eerste verjaardag viert is in de zomer van 2014 het vervolgproject geopend, Laman Seni No. 7.

Ondanks het regenseizoen is het een zonnige en droge dag in Shah Alam. Trots lopen de beste vrienden Mohamed Afiq en Mohamed Lan, beiden pas 24 jaar oud, door sectie 7. Van de zomer is hier het tweede Laman Seni project geopend, namelijk No.7. Het is een gezellige bende, want vandaag wordt er geld ingezameld voor een aantal goede doelen. Overal kun je genieten van optredens of meedoen met spelletjes. Laman Seni is één groot kunstproject. Het is een combinatie van verschillende kunstdisciplines, zoals graffiti en 3D-art. De artiesten van Laman Seni No. 2 en No.7 zijn geselecteerd door middel van een wedstrijd. Niet echt een makkie, want alleen de beste kunstenaars komen in aanmerking voor een plekje op de muur. Het resultaat mag er echter zijn, want beide wijken zijn in een korte tijd ontzettend populair geworden.

Toegankelijke kunst
Het oorspronkelijke idee om de stegen van Sham Alam aan te pakken kwam vanuit de KHZNH (Khazanah) studio. Een team van jonge kunstenaars met verschillende achtergronden en kunstdisciplines uit Maleisië. Mohamad Afiq, voorzitter van de KHZNH studio komt zelf uit Shah Alam en geeft les op lokale universiteiten. In zijn lezingen probeert hij zijn studenten te verbinden met kunst. Dit gaat alleen niet altijd even makkelijk. Vooral omdat kunst niet zo toegankelijk is in Maleisië. “Over het algemeen moet je naar een kunstmuseum of expositie gaan om kunst te zien of ermee in aanraking te komen. Dus waarom niet kunst een stuk toegankelijker maken door het bijvoorbeeld toe te passen op publieke plekken?”, vertelt Afiq. Zo kwam het idee Laman Seni No.2 tot stand. De jongens van de KHZHN studio trokken de stoute schoenen aan en legden het voor aan de lokale gemeenteraad. En met succes. Eind 2013 werd Laman Seni No.2 officieel geopend.

Laman Seni No.2 is allesbehalve groot. Het project bestaat uit maar één steeg in een rustig gedeelte van Shah Alam. Maar grootte maakt niets uit. Het project werd in een korte tijd ontzettend populair. Hoofd communicatie van de KHZHN studio, Mohamad Lan, noemt sociale media en het selfies maken als één van de sleutels tot het grote succes. In Azië en zeker in Maleisië kun je er namelijk niet omheen. Selfies zijn zo’n beetje onderdeel van de cultuur geworden. Blijkbaar zijn selfies niet alleen leuk maar ook een uiterst nuttig marketinginstrument. Lan: “Mensen komen langs, nemen een selfie en gaan weer naar huis. Veel van deze selfies worden later geüpload op Instragram of Twitter met hashtag LamanSeni. Dit is een van de redenen waarom Laman Seni viral is gegaan. De media moesten mee in de rage. In een korte tijd zien heel veel mensen een hashtag Laman Seni verschijnen, dit wekt interesse.”

Het was snel duidelijk dat LS No.2 het goed deed en de lokale gemeenteraad van Shah Alam bleek overtuigd. Ongeveer 15 minuten rijden van LS No.2 werd een locatie aangewezen voor het vervolgproject Laman Seni No.7. Vooral als je de twee wijken met elkaar vergelijkt is goed te zien dat LS No.2 nog een beetje een experiment was. LS No.7 is een stuk groter en ligt midden in het drukke centrum van Shah Alam. De kunstwerken in LS No. 7 zijn een stuk uitbundiger. Waar in LS No.2 de focus vooral op educatie ligt en waarden als respect en zorg voor de medemens sterk naar voren komen, worden in LS No.7 grotere verhalen vertelt. Een opvallende muurschildering is er dan ook één ter herdenking van de vermiste vlucht MH370.

Opstapje
Met grote trots loopt voorzitter Afiq door de wijk, terwijl hij de verschillende verhalen achter de schilderingen toelicht. Volgens hem is kunst veel meer dan alleen iets moois aan de muur of in dit geval op straat. ”Ik zie kunst als een medium, in elke schildering zit een boodschap. Het verhaal achter een schildering zorgt dat je ermee verbonden bent.” Toch gaat Laman Seni verder dan alleen een medium. Iets wat Afiq en Lan allebei ontzettend belangrijk vinden. “Beide projecten bieden kansen voor jonge kunstenaars”, vertelt Lan. “Veel jongeren willen zich ontwikkelen als kunstenaar, het is alleen geen makkelijke branche om je geld mee te verdienen. Wij bieden jongeren een opstapje om hun eigen naam te maken.” Bijna alle kustenaars van zowel LS No.2 en No.7 zijn studenten of jonge freelancers.

Opvallend is dat de Laman Seni projecten niet alleen populair zijn bij het publiek, ook de gemeenschap van Shah Alam is flink opgebloeid. Lan roept lachend uit: ”Laman Seni lijkt wel magie! De stad is er niet alleen mooier op geworden maar ook een stuk schoner. Mensen houden mooie dingen namelijk sneller schoon. Bovendien is het toerisme in de stad enorm toegenomen, veel winkeliers en restauranthouders zijn er economisch een stuk op vooruitgegaan.”

Het grote succes van de Laman Seni projecten is dan ook niet onopgemerkt gebleven. Lan vertelt: “We zijn benaderd door de gemeenteraden van drie andere steden in Maleisië en met hen in gesprek om een eigen Laman Seni op te zetten. Nadat we ons project in Maleisië hebben verspreid is de volgende stap Singapore. Hopelijk groeit Laman Seni vanaf daar verder. Ons ultieme doel is om verwaarloosde stegen wereldwijd aan te pakken!”