Als een Nederlands kind vermist raakt wordt alles uit de kast getrokken om het zo snel mogelijk te vinden. AMBER alerts, zoekacties met vrijwilligers en, in sommige gevallen, uitgebreide media-aandacht waardoor heel Nederland de vermissing op de voet kan volgen. Heel anders is het als het gaat om een kind dat vluchteling is. In 2016 meldt Europol dat er minstens 10.000 alleenreizende kindvluchtelingen vermist zijn geraakt na aankomst in Europa. Maar in vrijwel geen van deze gevallen is een zoekactie ondernomen. Politie, media en publiek weten hier vaak niet eens vanaf.

54.000 keer gedeeld
In Nederland kennen we een aantal grote vermissingszaken. Het meest recent nog Anne Faber afgelopen september, waar nog steeds veel over in het nieuws is en waarbij destijds haar vrienden op Facebook opriepen te helpen zoeken. Het emotionele bericht van haar vriend werd binnen 24 uur meer dan 54.000 keer gedeeld. Ook de vermissing van de broertjes Ruben en Julian in 2013 kreeg tot dan toe ongekende media-aandacht, ook op sociale media. De politie twitterde zelfs de locatie en het tijdstip van de volgende zoekactie, waarna journalisten hier massaal op af kwamen. Het Human/VPRO programma Medialogica maakte er een reconstructie over. Twee weken lang was de zaak elke dag in het nieuws en werd alles ingezet om de jongens te vinden. Naast het politieonderzoek werden via sociale media honderden vrijwilligers op de been gebracht voor zoektochten door het bos en de hei. Net zolang totdat de lichamen van de broers gevonden waren.

Alleenstaande vluchtelingenkinderen die na registratie in Europa verdwijnen kunnen niet op dezelfde aandacht rekenen. En dat terwijl Europol waarschuwt voor grootschalige criminele bendes die het juist op deze kwetsbare groep gemunt hebben. Mensenhandelaren zien deze minderjarigen zonder sociaal vangnet als een makkelijk doelwit voor seksuele uitbuiting of dwangarbeid.

We weten niets
We weten niet hoeveel vluchtelingkinderen slachtoffer zijn van de georganiseerde criminaliteit en het geldt niet voor alle 10.000 kinderen. De oorzaak van hun verdwijning kan ook een andere zijn, zoals de situatie waarin een Syrisch meisje na registratie in een Hongaarse opvanglocatie zelf is doorgereisd naar haar tante in Zweden. Of dat ze onder verschillende namen is geregistreerd in Hongarije en Zweden en daardoor onterecht als vermist is opgegeven in het eerste land. Door de chaotische manier van registratie en doordat landen hierover niet met elkaar communiceren is er veel onduidelijkheid.

Het exacte aantal vermissingen is dus ook niet zeker. Zelfs Europol weet niet precies om hoeveel kinderen het gaat en noemt als schatting het cijfer van “10.000 of meer.” We hebben simpelweg geen idee van het lot van de kinderen die zijn verdwenen uit het oog van de autoriteiten die voor ze hadden moeten zorgen. Maar het feit dat we dat niet weten, dat we niet weten hoeveel het er zijn, waarom ze verdwijnen en hoe we ze kunnen zoeken, suggereert dat sommigen vermoedelijk gedwongen in Europa sekswerk verrichten. Of voor een schijntje, ergens verborgen, op het platteland of in een fabriek werken. Ondertussen is niemand naar deze duizenden kinderen op zoek.

Zoektocht
Daarom ondernemen wij een zoektocht. ‘Wij’ zijn de onderzoeksjournalisten van Lost in Europe. Vanuit Nederland werken Sanne Terlingen en ik, Hannah Kooy. Dit doen wij voor Small Stream Media in samenwerking met onderzoeksjournalistiek radioprogramma Argos. Wij werken samen met onderzoeksjournalisten Chloë Carlens vanuit België, Ismail Einashe voor BBC en Newsweek in het Verenigd Koninkrijk en Cecilia Ferrara voor Il Fatto Quotidiano in Italië. 

Ons doel: Het vinden van de verhalen van vermiste vluchtelingenkinderen om zo een beeld te kunnen geven aan het schrijnende, abstracte getal van 10.000. We gaan op onderzoek met een internationaal samenwerkingsverband van journalisten en betrokken vrijwilligers uit heel Europa. We hopen zo licht te werpen op de schaduwwereld waarin kinderen terecht kunnen komen als niemand ze mist. We laten zien waar de gaten in de Europese regelgeving zitten, waardoor kinderen kunnen verdwijnen.

Op deze website houden we wekelijks een blog bij over de vorderingen van ons onderzoek en vind je het dossier van de publicaties bij onder meer Argos, de BBC, Newsweek en Il Fatto Quotidiano in Italië.