Meer dan 160 jaar geleden kwamen ze naar Suriname, de blanke 'boeroes'. Het waren Nederlandse kolonisten die droomden van een mooi bestaan in een tropisch land. Als hechte groep binnen de Surinaamse gemeenschap leefden zij voornamelijk geïsoleerd. Maar aan die tijd lijkt een einde te komen. De ‘blanke boer’ sterft uit. Hij blijft wit, maar praat met een doortastende Surinaamse tongval.

Net buiten het drukke stadscentrum van Suriname bevindt zich een prachtig stuk grond, rijk gevuld met diverse bomen. De strak gemaaide gazonnen doen vermoeden dat je in Nederland bent, maar de palmbomen verraden het Surinaamse karakter. Op dit landgoed aan de Kwattaweg woont de Surinaamse Hanna Gummels. Zij is bestuurslid van de Stichting Sranan Boeroe, opgericht op 29 april 2008.

De Surinaamse stichting behartigt de culturele en morele belangen van de boeroes, Surinaams voor boer. Hoofddoel van de organisatie is de historie van de Nederlandse kolonisten vastleggen op papier. "We vinden het belangrijk dat het begrip 'boeroe' op een juiste manier de geschiedenis ingaat, zodat mensen later weten wat er is gebeurd en hoe zich dat heeft ontwikkeld. Waar de Surinaamse boeroe staat, wat het is en wat het met zich meebrengt", vertelt Gummels. Naast de geschiedschrijving houdt de stichting zich voornamelijk bezig met het organiseren van activiteiten. Zo staat de groep elk jaar even stil bij het bestaan tijdens een kranslegging.

Hoewel de geschiedschrijving belangrijk is voor Gummels, leeft zij voornamelijk in de toekomst: "We voelen ons steeds minder verbonden met de boeroes en dat zal generaties na ons alsmaar minder worden. Ik weet nog dat ik boeroe ben, maar voor mijn kinderen is het vooral een ontastbaar begrip. Over een tijdje kun je zeggen dat de échte boeroe – honderd procent van Nederlandse afkomst – niet meer bestaat."

Boeroe, hindoe of toch Surinamer
Veel nakomelingen van de Nederlandse kolonisten worstelen met hun ware identiteit. Gummels vertelt over een vrouw die zij ontmoette tijdens het organiseren van een evenement in het Surinaamse Groningen. "Ik nodigde haar uit om een van onze activiteiten bij te wonen. Ze keek me met een verbijsterde blik aan, waarop ze zei: 'Maar Hanna... ik ben toch helemaal geen boeroe?' Met een boeroe-moeder en een Hindoestaanse vader vroeg ik haar wat ze dan wel was. Toen ze onthutst wegliep, tikte ik haar op haar schouder. Je bent misschien geen boeroe of hindoestaan, maar één ding is zeker: je bent een Surinamer. Ze knikte en liep glimlachend weg."

Dat het boeroe-gevoel verdwijnt, beaamt ook Aart Veldhuizen, secretaris van Stichting Sranan Boeroe. "De groep boeroes is redelijk klein. Twee generaties voor mij was het zo dat boeroes met boeroes trouwden. Een andere optie was er simpelweg niet. Nu de groep steeds kleiner wordt, integreren boeroes sneller in de kleurrijke Surinaamse gemeenschap."

Multiculturele mengelmoes
Veldhuizen is getrouwd met een Javaanse vrouw en heeft zelf een Nederlands paspoort op zak. Zijn kinderen worden nog wel eens gezien als boeroe omdat ze een redelijk lichte huidskleur hebben. Maar een negatieve lading heeft deze stempel niet. Soms worden blanken nog wel eens uitgemaakt voor bakra, het Surinaamse scheldwoord voor Nederlander, maar de secretaris is van mening dat de woede en frustratie bij sommige Surinamers voornamelijk ligt bij het verleden. "De historie kent een paar zwarte bladzijdes. Wat er tijdens de slavernij is gebeurd is gebeurd. Dat hoor je niet uit de geschiedenisboeken te wissen."

Gelukkig bevordert de multiculturele samenleving van Suriname volgens Veldhuizen toch de integratie van verschillende bevolkingsgroepen: "In Suriname leven naast de boeroes onder andere Javanen, hindoestanen, Chinezen, Creolen, joden, Brazilianen en marrons. Het is een mengelmoes van allerlei geuren en kleuren. Met de stap naar acceptatie komt het saamhorigheidsgevoel in zicht."

De bestuursleden zijn van mening dat mensen open moeten durven staan voor andere bevolkingsgroepen. Doe je dat niet, dan kan er wrijving ontstaan. Veldhuizen denkt dat de boeroes in Suriname meer geaccepteerd zijn dan de Surinamers in Nederland. "Surinamers hebben een van de meest vooraanstaande posities in de Nederlandse samenleving. Dit komt omdat ze steeds vaker doorgaan met studeren, zich verder ontwikkelen. Maar toch zijn er antireacties, bijvoorbeeld bij de aanhangers van de PVV." Een politieke partij als de PVV zou in Suriname volgens hem nooit kunnen bestaan. "Er zijn hier te veel groepen die afhankelijk zijn van elkaar. Ze kunnen het simpelweg niet zelfstandig doen. Het is de mengelmoes die voor de balans moet zorgen."

De bakermat van dé Surinamer
Een vergeten groep wil Sranan Boeroe niet worden. Toch verwacht de stichting dat ze niet voor eeuwig zal blijven bestaan. Gummels: "We willen vastleggen wat er vast te leggen valt, maar ons niet blindstaren op het verleden. 25 november 1975 zijn we – of we nu wilden of niet – Surinamer geworden. Onafhankelijkheidsdag zouden we om moeten dopen tot de 'dag van de binnenkomst'. Een dag waarop iedereen kan vieren dat hij of zij gelijk is."

Dat de bestuursleden zich echt Surinaams voelen, blijkt uit hun lofrede voor Suriname. Volgens hen is de 'quality of life' in het land vele malen groter dan in Nederland. "Je werkt hier wel je uren, maar tegen half vijf ‘s middags ga je voldaan naar huis. Dan heb je nog een redelijke middag om van het prachtige weer hier te genieten. Ik moet er niet denken om in het stressvolle, koude Nederland te leven", zegt Veldhuizen lachend. "Ik ben hier geboren, getogen en zal er waarschijnlijk ook sterven."

LEES ALLE ARTIKELEN GRATIS

Onafhankelijke journalistiek is essentieel om een snel veranderende wereld te kunnen begrijpen. Daarom is een platform van nieuwe makers belangrijk. Vind jij dat ook? Steun ons dan door lid te worden of met een financiële bijdrage.

Word gratis lid Investeer in ons

Al ingeschreven voor onze nieuwsbrief en/of in ons geinvesteerd? Vul je e-mailadres is om toegang te krijgen.