De brandweerkazerne van het stadje Teluk Intan ligt aan een drukke weg met aan weerszijden tropische palmbomen. Er zit een Aziatische eettentje naast. Op de kazerne lopen gespierde brandweermannen en mannen van het Maleisische leger rond. De slaapplaats - een primitieve kamer - van de meiden is te herkennen aan de tandems die er voor de deur staan. Nog slaapdronken van hun middagdutje, doet Lidewij open.
Na een flinke kan mierzoete Maleisische koffie en Nederlandse drop, vertellen de meiden enthousiast over hun reis. “Via Zuidoost-Azië, Centraal Azië en Oost-Europa fietsen we terug naar Nederland. We zijn vooral benieuwd naar landen als Kazachstan, Oezbekistan en Turkmenistan. Omdat hier problemen als prostitutie, huisslavinnen, kindhuwelijken en ontzegging van onderwijs tot de orde van de dag behoren.”
De wereld aan je voeten
Niet alleen de fietsende meiden maken zich sterk voor het vrouwenrecht. Het feminisme is hotter dan ooit tevoren. Het is namelijk slecht gesteld met de rechten van de vrouw, aldus het Global Gender Gap Report. Dit rapport geeft inzicht in de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op het gebied van economische participatie, toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en politieke macht. Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in leidinggevende functies en verdienen minder dan mannen in gelijkwaardige functies. Dit vinden de meiden interessant: “Doordat wij zijn opgegroeid in Nederland, ligt de wereld aan onze voeten. Maar hoe is dat in de rest van de wereld?” De fietstocht is een ontdekkingsreis om de rechten van de vrouw wereldwijd in kaart te brengen. “Wij willen niets veranderen, maar inzicht bieden in de rol van de vrouw en eventueel mensen aansporen tot actie.”
Terwijl de brandweermannen nieuwsgierig om de hoek kijken, vertellen Carlijn, Lidewij, Sophie en Monique over hun verleden. Ze leerden elkaar kennen in het Brabantse dorpje Oudenbosch. Hun avonturen samen begonnen met een vakantie in het Nederlandse Willemstad, maar hun nieuwsgierigheid naar andere culturen bracht hen verder dan Nederland. Van België tot Thailand, elke zomer trokken ze er met zijn vieren op uit.
Tijdens hun studententijd – “waar altijd de nadruk op jezelf en je carrière ligt” - werden de meiden geïnspireerd door twee bevlogen gastsprekers, die van Noord- naar Zuid-Amerika fietsten om aandacht te vragen voor schoon drinkwater. De sprekers spoorden de studenten aan om buiten hun comfortzone te treden. “De wereld ligt aan jullie voeten. Nú hebben jullie de mogelijkheid, ontplooi jezelf.” Een paar jaar later dachten Carlijn en Sophie aan deze uitspraak. “Moeten we niet een keer écht iets vets gaan doen? Iets dat niet betrekking heeft op onszelf?” Ze wilden iets ondernemen met een groter doel. Een doel dat dichtbij de meiden moest staan. De keuze was snel gemaakt: vrouwenrechten. Het droomidee had de perfecte ingrediënten: sportiviteit, een dieper doel en vriendschap.
Allemaal gelijk?
De jonge vrouwen hebben allemaal een andere achtergrond en zijn niet echt expert op het gebied van vrouwenrechten. Ze praten simpelweg met vrouwen over hun positie, ervaring, rechten en toekomstdromen in hun eigen land. “Zo vertelden Indonesische jongeren dat de mannen –en vrouwenrechten daar gelijk zijn. Wij vroegen hen vervolgens wat ze van het idee vinden dat de vrouw langer blijft studeren en gaat werken en de man thuis blijft. Toen moesten ze allemaal heel hard lachen. Dat kon gewoon niet.”
Met deze verhalen, die gepubliceerd worden op hun website www.r4wr.org en hun Facebookpagina, willen ze dat lezers zelf conclusies trekken. “Het is meer een bewustwordingsproces. Mensen moeten – ook in Nederland – aan het denken worden gezet en er misschien uiteindelijk iets mee doen.”
Een terugkerend element van hun reis, is het bezoeken van vrouwenprojecten. Na Indonesië stond Singapore op de planning, waar ook inspirerende projecten van onder andere Plan Nederland werden bezocht. Zo werd meegewerkt aan een droomworkshop in een opvanghuis voor laagbetaalde arbeidsmigranten. “Ook al kwamen vrouwen uit verschillende landen (India, Myanmar, de Filipijnen, Nederland en Indonesië), de toekomstdromen verschilden niet. Elke vrouw wil later een eigen bedrijf, een huis en voor haar familie kunnen zorgen. Die uitkomst deed echt wat met ons, dit bedenk je niet voor je weggaat.”
Een fietsreis van een jaar doe je niet zomaar. De meiden volgden zelfverdedigingsworkshops en maakten hun handen vies in fietsenwinkels. Daarbij was er één overkoepelende afspraak: geen vriendjes. “We moesten alle jongens de deur wijzen. Als we op reis zouden zijn, zou niemand heimwee mogen hebben, iedereen moet gefocust zijn. Vandaar dat we geen van allen relaties zijn aangegaan.”
Ook moest er geïnvesteerd worden in materiaal. De tandems – die overigens erg in trek zijn bij de brandweermannen, die er zo nu en dan een ritje op maken - vonden ze via Marktplaats. “De eigenaar is super trots dat zijn fietsen de wereld over gaan. We hebben gekozen voor tandems, omdat het praktisch is. Als iemand ziek is kun je alsnog doorfietsen. Daarbij staat het gelijk aan teamwork. En we vallen natuurlijk op, dus je kunt het als marketing zien. Omdat we maar 30 kilo per fiets mogen meenemen, hebben we vooral fietskleding mee. Per persoon hebben we maar één uitgaanstop en we delen toiletspullen.”
Gutsende oksels
Waar het kan slapen Carlijn, Lidewij, Sophie en Monique gratis bij brandweerkazernes en politiestations. “Op deze manier hebben we iedere keer het gevoel dat we thuiskomen, bovendien is het gezellig met de brandweermannen. Aan het einde van de middag doen we sportspelletjes met ze. Ze vinden het idee dat je fietst heel stoer.” Ook onderweg zijn de reacties positief en werken stimulerend. “We worden vaak nagefloten, maar op een leuke manier. We krijgen veel duimpjes onderweg en zo nu en dan een banaan aangereikt. Mensen lijken het niet raar te vinden dat we rondfietsen in korte broekjes en hemdjes. Het is natuurlijk sporten, dus dan is de outfit al gauw goed.”
Het fietsen zelf, zo’n 80 kilometer per dag, wordt wel vermoeiend gevonden. “Tijdens het fietsen gutst het zweet onder je oksels vandaan, maar hier moet je je aan overgeven. Als we ’s avonds al toekomen aan een biertje – en niet vroeg gaan slapen – slaat deze keihard in. Maar het doel dat wij voor ogen hebben, maakt het allemaal meer dan waard.”
Dat de meiden zijn opgenomen in het reilen en zeilen van de kazerne wordt duidelijk wanneer de brandweermannen en de meiden lachend rondjes fietsen over het terrein. De Nederlandse gezelligheid stelde de brandweermannen al snel op hun gemak.
Het aankaarten van de wereldwijde vrouwenrechten blijft zeker niet bij deze reis. Hoe de toekomstige doelstellingen er precies uit gaan zien, weten de meiden nog niet. “Maar daar hebben we nog ruim driehonderd dagen voor om over na te denken”, zeggen de meiden lachend.
