Het jaarlijkse Maleisische festival Seksualiti Merdeka was november afgelopen jaar afgelast door de politie, omdat het festival de publieke orde zou verstoren. Het festival wordt georganiseerd om te benadrukken dat Maleisiërs nog steeds niet vrij zijn om te zijn wie ze willen zijn. Khee Teik Pang (37), oprichter en woordvoerder van het festival vindt dat niet erg. “Het is eigenlijk goed dat het festival is afgelast, het hele land praat over ons.”

In Maleisië worden homorechten niet erkend en staat er gevangenisstraf van 20 jaar voor sodomie. Homoseksualiteit, biseksualiteit en transseksualiteit worden als ‘onislamitisch’ gezien. Seksualiti Merdeka heeft als doel het volk te laten inzien dat LGBT’s (lesbians, gays, bisexuals and transsexuals) recht hebben op identiteit en autonomie. Het festival duurt twee weken, bevat workshops, muziek, dans, poëzie, films en er wordt volop gediscussieerd. Verder worden mensen bewust gemaakt over seksualiteit en staat het bezoeken van het festival voor het tonen van respect aan de LGBT’s in Maleisië. Seksualiti Merdeka organiseert niet alleen jaarlijks festivals, maar het is ook een platform tegen discriminatie, intimidatie, geweld voor seksuele geaardheid, en gender identiteit.

Het festival heeft afgelopen jaar niet plaatsgevonden omdat de politie van mening was dat het de publieke orde zou verstoren. De overheid wilde niet dat de nationale veiligheid in gevaar zou komen. Pang vindt het niet jammer dat het festival niet is doorgegaan. De annulering heeft er namelijk voor gezorgd dat Seksualiti Merdeka veel in de media is gekomen en meer naamsbekendheid heeft gekregen. Pang: “Wij stonden twee weken lang in de kranten.”

Volgens Pang was het verstoren van de publieke orde niet de echte reden dat het festival was afgelast. De echte reden was dat Seksualiti Merdeka Sreenevasan Ambiga had uitgenodigd. Ambiga was de voorzitter van ‘vrije en eerlijke verkiezingen’ tijdens de Bersih 2.0. beweging. De Bersih 2.0 beweging heeft als doel het houden van eerlijke verkiezingen, zodat Maleisiërs kunnen nadenken over hun democratische rechten. Pang: “Mensen denken altijd alleen maar aan hun eigen rechten, maar Ambiga staat op voor de rechten van iedereen.” Ambiga kreeg na het bezoek aan Seksualiti Merdeka veel kritiek over haar heen. Verschillende politici riepen dat zij dirty is, omdat zij door haar bezoek een aanhanger is van Seksualiti Merdeka. Volgens Pang voelde de overheid zich hierdoor bedreigd en vonden zij het nodig om het festival af te lasten.

Het festival is opgericht door Pang en zijn vriend Jerome Kugan en werd voor het eerst gehouden op 31 augustus 2008; de dag dat Maleisiërs hun onafhankelijkheid vieren. Seksualiti Merdeka heeft voor deze dag gekozen om het volk te laten zien dat zij eigenlijk nog niet vrij zijn. Pang: “Mensen zeggen dat het onderwerp seksualiteit een taboe of te gevoelig is. Zolang er geen platformen zijn voor zulke issues, zullen mensen gemarginaliseerd en gediscrimineerd worden.” Volgens Pang is Seksualiti Merdeka niet zozeer een platform voor activisme, maar is het een platform waarbij informatie uitgewisseld wordt. “Wanneer mensen niet genoeg weten over een onderwerp, krijgen zij irrationele angsten”, vervolgt hij. Volgens Pang worden mensen dan bang en hebben zij geen controle meer en verspreidt de angst zich over meerdere mensen. “De mensen die hysterie creëren zijn niet bang voor hun eigen seksualiteit, maar bang om hun macht kwijt te raken.” Pang zegt dat hysterie een manier is om hun macht te behouden. De heersende macht in Maleisië gebruikt deze strategie, omdat zij erg onzeker zijn aangezien zij steeds meer kritiek krijgen van het publiek.

Pang is zelf homoseksueel en hij heeft zichzelf tot zijn viertiende gehaat. Hij wilde graag heteroseksueel zijn, want hij voelde zich ontzettend eenzaam en ingewikkeld. “Kan jij je voorstellen dat je voor veertien jaar lang altijd het gevoel hebt dat je jezelf moet tegenhouden? Wat is er mis met twee mannen die van elkaar houden?” Vanaf dat moment besloot hij om naar de kerk te gaan. Daar ontdekte hij dat de verhalen in de bijbel een politiek karakter hebben en dat alles gereduceerd wordt naar positivisme. Het viel hem op dat de kerk op de overheid lijkt, omdat zowel de kerk als de overheid alleen maar conformiteit willen. Volgens Pang zorgt conformiteit in een land ervoor dat mensen stil zijn over seksualiteit, discriminatie, geweld en onderdrukking. Toch krijgt zijn festival elk jaar meer bezoekers.

In het eerste jaar kwamen er slechts 400 à 500 mensen naar het festival en de opbrengst van het publiek was totaal 1.500 Maleisische Ringgit (375 euro). Inmiddels heeft Seksualiti Merdeka meer mensen kunnen bereiken en meer in de schijnwerpers gestaan van de Maleisische media. Afgelopen november zouden er naar verwachting 1.500 mensen naar het festival komen en er was een opbrengst boven verwachting van 60.000 Maleisische Ringgit (15.000 euro). Pang is hoopvol. “Er zullen nog steeds mensen tegen homoseksualiteit zijn, alleen positievere stemmen betekent dat wij mensen van gedachte hebben kunnen veranderen. Elk jaar neemt het aantal positieve stemmen toe.”

Een systematisch probleem
Pang vertelt dat een leven als homoseksueel in Maleisië voor de meesten wel mogelijk is, omdat zij accepteren dat zij anders zijn. Ze zijn het gewend om gediscrimineerd te worden. Echter houden de meeste homoseksuelen zich wel zoveel mogelijk op de achtergrond en houden hun mond. “Zonder dat zij het door hebben zijn zij deel geworden van het discriminatiesysteem. Stilte bevordert namelijk onrecht.”
De transseksuelen in Maleisië kunnen niet in stilte leven, want zij zijn het meest zichtbaar. “Zij worden geconfronteerd met veel fysiek en mentaal geweld en veel geweld komt van de religieuze functionarissen”, legt Pang uit. “Transseksuelen in Maleisië zijn namelijk constant bang om opgepakt te worden en in elkaar geslagen te worden.”

Volgens Pang is het probleem niet alleen de LGBT. Het is een systematisch probleem. “Iedereen in dit land heeft een probleem. De overheid onderdrukt de vluchtelingen, vrouwen en inheemse bevolking, eigenlijk iedereen.” Pang zegt dat de overheid dit doet om de maatschappij onder controle te houden. De mensen zien alleen niet dat ze worden onderdrukt. Daarnaast vindt Pang dat in Maleisië mensenrechten gebruikt worden als een ‘zero-sum-game’. Mensen zien het namelijk als een beperkt eigendom. “Iedereen kijkt alleen maar naar zijn of haar eigen rechten. Om het systematische probleem op te lossen, zou iedereen naar alle rechten moet kijken en alle mensenrechtenactivisten zouden moeten samenwerken.”

Dit is voor Seksualiti Merdeka het lange termijn doel. Op korte termijn wil Seksualiti Merdeka gemarginaliseerde groepen versterken op het gebied van seksuele oriëntatie en gender identiteit. “Men moet eerst erkennen dat zij rechten hebben, omdat mensen die zich machteloos voelen denken dat ze geen rechten hebben”, vertelt Pang. Hij weet nog niet of het festival zal plaatsvinden dit jaar. “Veel mensen zijn al bewust gemaakt. Het is nu aan de mensen zelf om zich te verdiepen en hun eigen festivals te creëren.”

Volgens Pang komt het er op neer dat het Maleisische volk eerst zelf moet inzien dat zij rechten hebben, zodat zij het niet meer zien als een beperkt eigendom. Daarnaast dient de bevolking niet alleen naar eigen rechten te kijken. De discriminatie geldt namelijk niet alleen voor LGBT’s, maar ook onder andere voor vrouwen, vluchtelingen en de inheemse bevolking. Zodra iedereen naar alle rechten kijkt, kan het systeem doorgebroken worden en is het hebben van rechten niet meer een ‘zero-sum-game’.

LEES ALLE ARTIKELEN GRATIS

Onafhankelijke journalistiek is essentieel om een snel veranderende wereld te kunnen begrijpen. Daarom is een platform van nieuwe makers belangrijk. Vind jij dat ook? Steun ons dan door lid te worden of met een financiële bijdrage.

Word gratis lid Investeer in ons

Al ingeschreven voor onze nieuwsbrief en/of in ons geinvesteerd? Vul je e-mailadres is om toegang te krijgen.