In het verleden was de Groene Revolutie in Indonesië het antwoord op de toenemende vraag naar voedsel van de snel groeiende bevolking. De voedselproductie werd inderdaad met succes verhoogd. Dit effect was echter tijdelijk en eist nu zijn tol. Als tegenreactie is er nu een échte groene revolutie gaande. Althans, dat beweert de Indonesische overheid.

Voor de Green Revolution van de jaren tachtig was de landbouw in Indonesië nog traditioneel biologisch. Met de Groene Revolutie kwam het gebruik van chemicaliën op, aangemoedigd door de overheid, die de chemische landbouw subsidieerde. Kunstmest werd geïntroduceerd en synthetische verdelgingsmiddelen werden ingezet om plagen te verminderen.

Indonesië merkt nu, jaren later, de impact van bijna dertig jaar chemische landbouw. Er zijn dalende trends in de gewasopbrengsten en er trad persistentie en resistentie als gevolg van de bestrijding op. Veel boerderijen zijn afhankelijk geworden van chemicaliën, omdat de aarde als product van de Groene Revolutie niet langer voldoende voedingsstoffen bevat. Echter, omdat twee generaties boeren het chemisch verbouwen met de paplepel ingegoten gekregen hebben, is het lastig deze mind-set weer om te keren naar biologische landbouw, op zowel cultureel, financieel als educatief niveau.

Het Indonesische ministerie van Landbouw introduceerde in 2001 het Go Organic 2010 plan, waarbij ditmaal biologische landbouwmiddelen werden gesubsidieerd. Het ultieme doel van die campagne was om het land in 2010 een van de grootste biologische voedselproducenten ter wereld te maken. Dit doel bleek te ambitieus. Toch is er volgens de overheid langzaam maar zeker wel degelijk een New Organic Revolution gaande.

Digitaal biologisch
Darsih Jutawan is de oprichtster van IndonesiaOrganic.com, een verzamelplatform van alles wat met biologische landbouw en biologische levensstijl te maken heeft. De van oorsprong Amerikaanse ruilde ruim twintig jaar geleden, toen ze met pensioen ging, de Verenigde Staten in voor een bestaan op Bali. Daar ontmoette ze Gede, een boer waar ze verliefd op werd. Darsih moedigde hem aan over te stappen op permacultuur en biologische landbouw. Inmiddels heeft Gede een eigen boerderij van 2,5 hectare grond, waarop hij meer dan 45 soorten biologische groenten en fruit verbouwt. Darsih maakte een website, waar hij een blog kon bijhouden over zijn boerenbedrijf. Dat liep zo goed en kreeg zo veel aandacht, dat Darsih in 2009 besloot het organic thema dieper uit te lichten in een website voor het hele land: Indonesia Organic.

Darsih: “Ik zag biologische producten in de supermarkten liggen, maar kon er op internet geen informatie over vinden. In Indonesië gaat veel communicatie nog op de ouderwetse manier, door middel van advertenties en mond-tot-mond reclame. Door mijn site krijgen deze kleine bedrijven veel meer aandacht voor hun producten, ook internationaal.” Inmiddels is Indonesia Organic uitgegroeid tot veel meer dan een website. Het is een hele community, voornamelijk actief op Bali in de regio Ubud. Zo organiseren ze tweemaal per week een lokale biologische boerenmarkt. Naast haar werkzaamheden bij Indonesia Organic is Darsih mede-eigenaresse van een winkel waar ecologische kleding en spulletjes worden verkocht.

Tijdens het interview geniet Darsih van haar pizza quatro stagioni. “Ik zou de hele dag door pizza kunnen eten. Doordat ik me bezig houd met organic verwachten veel mensen van mij dat ik een foodie ben, maar dat is helemaal niet zo. Voor mij betekent biologisch vooral goed voor het milieu.” Landbouw heeft altijd deel uitgemaakt van Darsih’s leven. Haar overgrootouders waren boeren, en ook bij haar ouders thuis hadden ze een grote moestuin. Ze maakte het biologisch boeren van dichtbij mee, in de hippietijd, toen het stond voor onafhankelijk zijn.

Gedurende het gesprek wordt het al snel duidelijk: Darsih gelooft absoluut niet in de New Organic Revolution. Wie in Ubud rondloopt, komt bedrogen uit. Hoewel alles in het kunstenaarsdorpje lijkt te draaien om biologisch en ecologisch, is dit volgens Darsih enkel en alleen om de toeristische markt te bevredigen. “Veel mensen zien Bali als een paradijs. Biologisch past in dat plaatje van perfectie. Ze staan er niet bij stil dat het eiland ook andere kanten heeft. Het zijn de expats en de toeristen die de biologische markt bezoeken, niet de locals.” Maar wat Darsih nog het meeste stoort zijn de boeren die biologische producten exporteren, maar thuis producten eten met allerlei chemische toevoegingen. “Dat vind ik het ergst, dat ze niet achter hun producten staan maar ze puur voor de centen verbouwen.”

Snel geld
Toch is het volgens Darsih al heel wat dat deze boeren überhaupt biologisch verbouwen. De meeste Balinezen kiezen liever voor een korte termijn oplossing, en willen snel geld zien. De overstap naar biologisch verbouwen kost geld en tijd (het duurt een paar jaar voordat de chemicaliën uit de grond verdwenen zijn) en daar wagen vele boeren zich liever niet aan. Darsih ziet een grote uitdaging om de manier van denken van zowel de Balinese producenten als de consumenten te veranderen. Het biologische gedachtegoed moet vanuit de boeren zelf komen, maar ze wil met haar website wel een steun- en informatiepunt bieden.

Onafhankelijk zijn, maar dat is voor de Amerikaanse met een uitgesproken mening soms wel lastig. “Balinezen weten over het algemeen niks over chemicaliën. Ook maakt het deel van hun cultuur uit om in het moment zelf te leven en niet zoveel zorgen te hebben over de toekomst. Het is up to the Gods wat er in de toekomst gebeurt. Word je ziek, dan hebben de goden dat zo bepaald. Het komt niet in hen op om te denken dat hun eetpatroon in verband staat met hun gezondheid. En als ze er al bewust van zijn dat chemicaliën slecht voor je zijn, denken ze dat je het er gewoon af kan wassen. Een heel frustrerende mentaliteit, maar moet ik hun als Westerse die-het-wel-beter-weet op hoge toon gaan vertellen hoe het wel zit?”

Ondanks al haar goede bedoelingen gelooft Darsih niet in honderd procent biologische landbouw in Indonesië. Voor een groot deel wijt ze dit aan de politieke structuur van het land. Als je er een wet wilt aanpassen moet dat eerst aan de verschillende regio’s worden voorgelegd. Die hebben dan het recht om dingen te wijzigen. Daarnaast moet het initiatief volgens Darsih vanuit de mensen zelf en niet vanuit de overheid. Dit is volgens haar ook de reden waarom Go Organic 2010 gefaald is. “Bovendien, hoe kun je voor een biologische toekomst willen gaan als er ook een chemicaliëncontract is getekend met Shanghai?”

Het certificeringsysteem dat met de Go Organic 2010 campagne is ingevoerd laat volgens Darsih ook flink te wensen over. “Ik geloof niet in certificering, niet in een corrupt land als Indonesië. Bovendien is Indonesische certificering nergens anders erkend.” Ze betreurt dat er geen betrouwbare vorm van certificering voor biologische producten is. “Er zijn veel oplichters actief. Dit zijn boeren die eigen niet-biologische producten verkopen onder het mom van wél biologisch. Ik vecht dus niet alleen tegen chemicaliën, maar ook tegen nep-biologisch.”

Ondanks alle strubbelingen die het werken in een niet-Westers land met zich meebrengt gaat Darsih vastberaden door met haar strijd voor een meer biologisch Indonesië. Alle kleine beetjes helpen, zegt zij: “I strive for progress, not perfection”.

LEES ALLE ARTIKELEN GRATIS

Onafhankelijke journalistiek is essentieel om een snel veranderende wereld te kunnen begrijpen. Daarom is een platform van nieuwe makers belangrijk. Vind jij dat ook? Steun ons dan door lid te worden of met een financiële bijdrage.

Word gratis lid Investeer in ons

Al ingeschreven voor onze nieuwsbrief en/of in ons geinvesteerd? Vul je e-mailadres is om toegang te krijgen.