De Sedition Act stamt uit 1957 en verbiedt het veroorzaken van oproer, uitgelegd als kritiek op de overheid of de grondwet. Volgens de advocaten is de Sedition Act achterhaald, te onduidelijk opgesteld en is het een zware belemmering voor de democratie in Maleisië. De Maleisische advocatenvakbond roept daarom op tot afschaffing van de wet. Ruim duizend advocaten, rechtenstudenten en andere sympathisanten liepen mee in een protestmars die halverwege oktober werd georganiseerd.
Het is opmerkelijk dat advocaten zich zo duidelijk tegen een wet uitspreken. In het 67-jarige bestaan van de Maleisische advocatenbond is er slechts drie keer eerder een protestmars georganiseerd. De voorzitter van de bond, Christopher Leong, stelt dat de aanleiding hiervoor een sterke stijging van het gebruik van de wet is. Het afgelopen jaar zijn volgens Leong twintig mensen aangeklaagd op basis van de Sedition Act. Vorig jaar waren dat er acht, in tegenstelling tot slechts twee arrestaties in 2011 en 2009.
In een speech sprak Christopher Leong de menigte toe: “Deze wet is een ongekende belemmering voor advocaten, studenten, journalisten en de burgermaatschappij. We zijn hier om onze democratie terug te eisen. We laten ons niet de mond snoeren.” Volgens Leong heeft het toenemend aantal arrestaties te maken met de afnemende steun voor de regering. Het Zuid-Oost Aziatische land maakt net als veel landen in de omgeving een enorme economische groei door. Deze groei zorgt voor technologische ontwikkelingen die nieuwe vrijheden met zich meebrengen. Alternatieve online nieuwsmedia omzeilen de strenge censuur van de regering op geprinte media. “De regering ziet zijn achterban krimpen, vooral onder jonge hoogopgeleiden in de steden. De mensen die toegang hebben tot internet zijn mondig. De Sedition Act wordt gebruikt om de controle terug te krijgen, ook online”, zegt Leong.
Academische vrijheid
Veel aandacht gaat uit naar de zaak van rechtendocent Azmi Sharom, die begin september is opgepakt onder de Sedition Act. Hij is de eerste academicus die is aangeklaagd onder deze wet en zijn zaak wordt aankomende maand door het hoger gerechtshof in Kuala Lumpur behandeld. Er hangt de docent drie jaar gevangenisstraf en een boete van 5000 Maleisische ringgit (1207 euro) boven het hoofd.
De docent is aangeklaagd nadat hij in de media zijn visie had gegeven op een politieke kwestie in de deelstaat Perak. “Het grootste probleem van de Sedition Act is dat hij zo breed is opgesteld dat het volkomen onduidelijk is wanneer iets als opstandig wordt beschouwd. Mijn commentaar was slechts een weergave van hoe de situatie er nu uitziet”, licht de docent toe. Sinds de aanklacht strijdt hij voor meer academische vrijheid. “In mijn ogen is het de taak van academici om studenten kritisch te leren kijken, maar hoe is dat mogelijk als we zelf ons niet vrij kunnen uiten?”
Zelfcensuur
Volgens de bekende Maleisische straatkunstenaar Fahmi Reza is het geen toeval dat de docent is opgepakt. “De regering wil mensen bang maken, door juist niet extreem kritische geluiden op te pakken. Met het oppakken van deze niet eens zo kritische burgers wil de regering mensen bang maken. Op deze manier hopen ze zelfcensuur te stimuleren.” Met zijn grafische ontwerpen, die overal in de stad opduiken, wil hij mensen bewust maken van de beperkte persoonlijke vrijheden die zij hebben. “De censuur moet niet onopgemerkt aan ons voorbij gaan. Er worden leerlingen opgepakt die iets hebben geschreven op Facebook of Twitter. Ik hoop dat mensen inzien hoe belangrijk vrijheid van meningsuiting is en dat zij zullen opstaan tegen overheidscensuur. We moeten niet bang zijn, maar boos.”
Het oplopend aantal arrestaties onder de Sedition Act heeft geleid tot flink wat protest. De week nadat Azmi Sharom werd opgepakt begonnen studenten en docenten van de Universiteit van Maleisië een solidariteitsproject, genaamd Solidarity4AzmiSharom. Fiona Lim is de studentenvertegenwoordiger van de rechtenfaculteit en hielp mee met de solidariteitsmars. “Het was ontzettend indrukwekkend hoeveel leerlingen hun lessen hadden overgeslagen om mee te lopen.”
Naast studenten kwamen ook veel docenten hun steun betuigen. Een docente journalistiek, die verder anoniem wilt blijven, gaf als enige vrouw een speech. “Ik was me heel goed bewust van de risico’s die mijn speech met zich meebrachten, maar ik had met mijn man overlegd en als ik een paar nachten in de cel zou moeten dan heb ik dat er voor over”, stelt de docente met een rustige glimlach op haar gezicht. Nadat zij zelf als journaliste een aantal jaar de beperkingen van de geringe persvrijheid heeft ervaren, wil ze nu leerlingen bewust maken van hun rol. “We kunnen alleen iets veranderen als we onze mond open doen.”
Rechtzaak
Ook volgens Azmi Sharom zelf is protest de enige manier om iets te veranderen aan de beperkte vrijheid. “Als we niets doen, zal er ook niets veranderen. Het is onze plicht om op te staan voor onze rechten.” Als reactie op het stijgend aantal arrestaties is Azmi Sharom samen met de advocatenvakbond een rechtszaak begonnen tegen de Sedition Act. De wet is volgens hen in strijd met de constitutie, aangezien hij niet is aangenomen door het parlement. Bovendien stamt de Sedition Act uit het Brits-koloniale tijdperk, voor de onafhankelijkheid van Maleisië. Het hoger gerechtshof behandelt de zaak en heeft toegezegd de Sedition Act te willen herzien.
Welke vorm deze herziening zal krijgen is nog onbekend. “Het zou zelfs kunnen betekenen dat de wet ongeldig wordt verklaard en iedereen die onder de wet is opgepakt wordt vrijgesproken”, vertelt Azmi Sharom. Tot het zo ver is zal hij opkomen voor zijn rechten en die van zijn studenten. “Ik hoop dat zij in de toekomst rechten kunnen toepassen in een land dat de regels van de wet respecteert.”
